Wennen aan je kunstgebit

Een jongere uitstraling, zorgeloos lachen en moeiteloos eten: protheses hebben beslist veel belangrijke voordelen om u het leven beter te maken – eens men eraan gewend is. Het spreekt voor zich dat het tijd en geduld vraagt, maar daarna zal u zich er helemaal comfortabel mee voelen. We lijsten hier een paar tips en adviezen op, om u zo snel mogelijk te laten wennen aan uw prothese.

Het is normaal dat u bij aanvang niet zal durven spreken of eten – u draagt tenslotte iets vreemds in uw mond. Het allerbelangrijkste nu is dit gevoel van iets vreemds in de mond te hebben te kunnen kwijtraken. Het is hierbij uiterst belangrijk dat u uw kunstgebit ten allen tijde draagt. Als u uw kunstgebit verwijdert om naar bed te gaan, zal het daarna moeilijker zijn om er terug aan te wennen. Reinig alsjeblieft uw prothese grondig voor het slapengaan en draag het ook ’s nachts. Dit zal uw slijmvliezen sterker maken, en uw tandvlees en kaak zullen actief zijn en blijven bewegen.

Wees niet ongerust: u komt er zeker! Miljoenen andere mensen zijn er ook in geslaagd. Denk eraan dat niemand zal merken dat u een kunstgebit draagt. Gedraag u volledig normaal en besef dat uw nieuwe tanden u een jongere en betere uitstraling geven.

Veel patiënten maken zich zorgen over eten en drinken met hun nieuwe kunstgebit. Blijven mijn nieuwe tanden goed zitten, kan ik in vast voedsel bijten of is het beter voor mij om zacht voedsel te nuttigen? 

Deze vragen hangen af van verschillende factoren. Het materiaal waaruit uw prothese vervaardigd is speelt hierbij een rol, en of u een volledige of gedeeltelijke prothese hebt. Uw persoonlijke aanvaarding van de prothese is ook niet onbelangrijk. Wie zijn prothese op mentaal vlak niet kan aanvaarden, zal hoogstwaarschijnlijk met meer problemen kampen.

In de beginfase van het dragen van een kunstgebit zal het kauwen ongebruikelijk aanvoelen. Het is mogelijk dat er ongemakken optreden. Het kan dat smaken beperkt of anders ervaren worden omdat de smaakpapillen in uw gehemelte gedeeltelijk bedekt worden door de gehemelteplaat van de prothese. Na een tijdje zal uw smaakzin zich echter aanpassen aan deze nieuwe situatie en zal uw favoriete gerecht weer even goed smaken als voorheen.

8 tips om te eten met uw kunstgebit gedurende de beginfase:

• Zorg ervoor dat u bij het eten uw kaken gelijkwaardig gebruikt, dat betekent niet enkel maar aan één kant van de mond kauwen. Zo wordt er overal evenveel druk uitgeoefend op uw prothese zodat ze niet kan verschuiven. 
• Gebruik uw hoektanden en voorste kiezen om in eten te bijten
• Wees voorzichtig met warme voeding en dranken. Kaakprothesen bedekken een deel van het gehemelte waardoor u warm eten of warme dranken pas voor het eerst in uw keel voelt. 
• Probeer in de beginperiode gebakken broodjes en appels te vermijden, alsook dingen zoals harde snoepjes.
• Het is ook niet aangeraden om zeer koude of sterk gekruide maaltijden te eten
• In plaats daarvan opteert u beter voor zacht voedsel dat makkelijk te kauwen is en dat de gevoelige mondslijmvliezen niet irriteert.
• Het zal veelvuldig voorvallen dat voedingsresten onder uw prothese blijven steken. Om deze reden eet u best geen harde voeding zoals noten, zaden of rauwe groenten, vooral in de beginperiode. 
• Van in het begin moet u ervoor zorgen dat uw prothese grondig gereinigd wordt. Dit zal helpen om drukpunten en oorzaken van irritaties te voorkomen.

Bij aanvang zal het onbekende nieuwe voorwerp in uw mond ervoor zorgen dat u een aantal moeilijkheden ondervindt bij het spreken. Orale articulatie is eigenlijk een complexe interactie tussen verschillende spieren die zich in de loop der jaren optimaal op elkaar afgestemd hebben. Het spreekt voor zich dat deze bewegingen zich nu aan de nieuwe situatie van het kunstgebit moeten aanpassen. Geen paniek echter want ons vocaal apparaat kan zich op eender welke leeftijd aanpassen aan nieuwe situaties.

Vooral in het begin kunnen sisklanken en letters als de “p”, “f” en “v” een uitdaging vormen. Ook hier geldt het welbekende motto: oefening baart kunst! Hoe vaker u spreekt of oefent met uw kunstgebit, hoe sneller u in staat zult zijn om uzelf weer duidelijk verstaanbaar te maken. Lees artikels uit de krant hardop, en vraag vrienden en familie om dienst te doen als publiek. U zal snel weer vlot en duidelijk kunnen spreken, zoals voorheen.

Bij sommige mensen die een kunstgebit dragen klinkt hun stem bij aanvang een beetje anders. Dat is te wijten aan de veranderde overdracht van klanken in het kaakbeen en de schedel. Voor andere mensen zal uw stem echter hetzelfde klinken. Krakende of klikkende geluiden kunnen ook voorkomen tijdens het dragen van de prothese – maakt u zich er niet teveel zorgen over want dergelijke geluiden worden zelden gehoord door anderen.

7 tips om te spreken met kunstgebit:

• Voor u begint te spreken is het aangeraden om uw tanden krachtig toe te bijten. Dit zorgt ervoor dat de prothese zich in de correcte positie bevindt.
• Slik eenmaal voor het spreken, want in de gewenningsperiode hebben sommigen last van verhoogde speekselproductie.
• Voor meer zelfverzekerdheid kunt u voor de spiegel oefenen. U zult zien dat voor anderen alles er perfect normaal uitziet.
• Als u toch nog zelfvertrouwen bij het spreken mist, probeer dan wat langzamer te praten. Dat zal ervoor zorgen dat uw patronen van vocale en orale beweging beter ingeburgerd raken. 
• Spreek gerust luidop met uzelf of lees luidop. Hiermee oefent u uw uitspraak en vermindert u de angst om moeilijke woorden uit te spreken. 
• Vraag iemand die u goed kent om een eerlijke mening over uw uitspraak, ook voor specifieke woorden. Dat zal u helpen om beter te worden.

U kunt natuurlijk altijd een spraaktherapeut benaderen in het geval van problemen. Hiervoor neemt u best contact op met uw tandarts of huisarts.